• ดอกไม้

ชุดนี้สุดท้ายให้เลือก สารพัดพุด - ธรรมและสังฆรักษา บัว บีโกเนีย ทับทิม รองเท้านารี และ พวงคราม ชุดแรกนี้มีความเป็นมาสลับซับซ้อน น่าถือเป็นชุดสุดยอดมงคลของสังคมไทย เพราะมีการให้ชื่อว่า พุด - ธรรมและสังฆรักษา ดอกแรกนั้นทุกวันนี้เรียกกันว่าก้ามกุ้ง แม่ผมนั้นปลูกก้ามปูไว้กอหนึ่ง ไปสวนทุกทีต้องตัดมาปักแจกันไหว้พระและประดับบ้าน ตอนหลังผมเรียนรู้ว่าพวกนี้คือ Heliconia มีต้นเดิมคือ ธรรมรักษา ก็เลยตามหามาปลูกรอบสวนยวนแหลหลายสายพันธุ์ แล้วตั้งชื่อให้ว่า "สวนธรรมรักษา" โดยต่อสร้อยว่า "ปันตวัน" ตามที่ท่านอาจารย์พุทธทาสได้เคยให้ชื่อวัดหัวเขาแดงไว้เมื่อปี ๒๔๗๗ เป็น "ป่าปันตวัน" คู่กับวัดปันตารามที่ทุกวันนี้เป็นสถานปฏิบัติธรรมวัดชายนา เพื่อต่อเนื่องจาก "สวนโมกขพลาราม" ที่ไชยา ซึ่งตั้งเมื่อปี ๒๔๗๕ ตอนนั้น ไปสวนสมรมที่ปลูกผลไม้แต่ไม่ค่อยได้ผล ได้แต่ดอกธรรมรักษาเหล่านี้ไปให้แม่กะน้าปักแจกันไหว้พระมากมายก่ายกอง รวมทั้งก้ามกุ้งกอนี้ที่แม่เอามาปลูกไว้หน้าประตูบ้านน้อง ต่อมาคือดอกพุดร้อยมาลัย ในตระกูล Gardenia ที่มีทั้งพุดร้อยมาลัยและพุดซ้อน ตอนหลังมีพุดสามสี ที่บ้านเรียกว่าเจสมิน ดอกสี "ม่วง ม่วงอ่อน ขาว" ตามอายุดอกเข้ามาอีกตัว เป็นที่นิมปลูกกันแทบทุกบ้านสมัยเมื่อ ๕ - ๖๐ ปีก่อน ตอนนี้มีความรู้ใหม่ว่าดอกนี้คือ "นันทิยาวัฏฏ" มีห้ากลีบหมุนตามเข็มนาฬิกา นิยมทำเผ็นดอกไม้มงคลบนรอยพระพุทธบาทโบราณ แม้รูป "ตรีรัตนะ" บนลูกปัดทุกวันนี้ นักโบราณคดีหลายท่านยังบอกว่าคือ "นันทินาวัฏฏ" นี้ ถัดมาอีก ๓ รูป เป็นไม้น้ำ เป็นกอ ช่อดอกยาวชู ดอกห้อยเป็นพวงกลีบบางมากม่วงอ่อน ๆ ถ้าจำไม่ผิดอยู่ในตระกูล Marantha วงการค้าไม้ประดับเคยให้ชื่อว่า "สังฆรักษา" เพื่อเข้าพวกกับอีก ๒ กลุ่มแรก โดยเฉพาะ "พุทธรักษา" ที่สวยมาก ๆ ทุกวันนี้มีการผสมพันธุ์ได้ดอกสารพัดสี แต่บ้านผมไม่มีปลูก แถมในวงการไม้ดอกไม้ประดับกลับไม่นิยมอย่างน่าเสียดาย ส่วนดอกแดงหลังดอกพุดในรูปนั้น เรียกกันว่าดอกมิคกี้เม๊าส์ แรกบานมีกลีบดอกเหลือง ร่วงแล้วเหลือกลีบเลี้ยงแดงอย่างที่เห็น พอติดผลเป็นเม็ดดำคู่ ดูคล้ายหนูน้อยเจ้าปัญญาจอมซนของดิสนี่แลนด์ ในสระมีบัวหลายกอ ริมสระปลูกบัวอเมซอนสีขาว แมงกำลังกินเกสรกันสนุกสนาน ส่วนแมวจำลองนั้นวางไว้หลอกนกกระสาที่ชอบแอบย่องมาจับปลาทองไปกินอยู่เรื่อย บีโกเนียสองต้นมีดอกไม่มาก ไม้นี้ผมเคยบ้ามากเมื่ออยู่ มช. ปลูกเต็มระเบียงห้องเป็นสวนส่วนตัวมีหลายสายพันธุ์ ทั้งดอกสวย ใบสวย ต้นติดพื้นและขึ้นเป็นกอ การเพาะขยายง่ายมาก ๆ วันหลังจะนำเหนอ ที่หน้าประตูบ้านน้อง มีกอทับทิมที่ให้ดอกออกลูกตลอดปี แต่ไม่ถึงได้กินผล วันนี้มีแมงตอมดอก ติดรูปพอดีด้วย สุดท้ายที่บ้านพี่ มีรองเท้านารีพันธุ์ผสมยังบานอยู่ดอกหนึ่ง นี้ผมก็เคยบ้าอยู่พักใหญ่ เริ่มจากคางกบ เหลืองกระบี่ ขาวสตูล ฝาหอย เหลืองปราจีน อินทนนท์ แต่ทนผมไม่ได้สักต้นทั้ง ๆ ที่บางต้นก็อยู่ได้หลายปี ตอนนี้กลายเป็นอีกสายพันธุ์ "กูหลาบ" เรียบร้อยแล้ว ท้ายสุดก็ช่อพวงครามที่พ่อกับแม่เคยปลูกที่ประตูบ้านตรอกท่าวัง พี่สะใภ้บ่นว่าไม่งาม ๆ ๆ แต่ผมเห็นดอกพราวทั้งกอเลยครับ ชอบดอกไหน เลือกชมกันเองนะครับ ต้องไปเล่นไพ่เป็นเพื่อนแม่กะน้าแล้วครับ