เพื่อแผ่นดินเกิด
- Details
- Written by Super User
- Category: เพื่อแผ่นดินเกิด
- Published: 01 April 2023
- Hits: 357
#พิพิธภัณฑ์ท้องถิ่น : #อนาคตที่ควรจะเป็น ... ที่เมืองนคร
#LocalMuseum : ToComeAtNakorn
(bunchar.com เพื่อแผ่นดินเกิด 20230311_2)
ในงานการแสดง ร้อง รำ ทำ เพลง ที่บ้านท่าน #ขุนรัฐวุฒิวิจารณ์
ของ #สถาบันพิพิธภัณฑ์ศิลปกรรมแห่งชาติ #ธัชชา เมื่อวันที่ ๘
ซึ่งให้ผมร่วมเสวนาเสนอกับ ๒ ตัวพ่อแห่งวงการ
จาก Victoria&Albert Museum และ อีกศาสตราจารย์จากลอนดอน
ซึ่งทั้ง ๒ ท่านนำเสนอแบบสุด ๆ ว่าด้วยการออกแบบและจัดแสดงวิเศษ ๆ
กับการสร้างทำเครื่องระลึกประกอบ
ส่วนผมนั้น ขบอยู่นานว่าจะเรื่องอะไรดีจึงจะเหมาะสม
สุดท้าย ขอเสนอเรื่องง่าย ๆ สำหรับคนบ้าน ๆ
ผ่าน #กรณีศึกษาประเทศไทยและเมืองนคร นี้เป็นพอ เพราะก็กำลังจะทำเองด้วย
ในหัวข้อพื้น ๆ นี้ครับ ... #พิพิธภัณฑ์ท้องถิ่น : #อนาคตที่ควรจะเป็น
โดยในการเตรียมตัวก็ได้อ่านทบทวนหลายงานที่เดี่ยวเนื่อง
โดยเฉพาะหนังสือ ๔ เล่มนี้
กับประสบการตรงที่เที่ยวพิพิธภัณฑ์มาทั้งชีวิตและทั่วทั้งโลก
มีประเด็นหลัก ๆ ที่เตรียมไปนำเสนอประมาณนี้
มีทั้งที่ได้พูดและไม่ได้พูดครับ ...
๑) ขอบคุณสถาบันพิพิธภัณฑ์ศิลปกรรมแห่งชาติ
ที่มาจัดที่เมืองนครและให้โอกาสผมเข้าร่วม
โดยทั้ง แห่งชาติ และ พิพิธภัณฑ์ศิลปกรรม นั้น อันที่จริงมีหลายนัยยะ
ว่า #แห่งชาตินั้นขนาดไหน ? หนึ่งเดียวในชาติ หรือว่าให้ทั่วทั้งชาติ ?
ว่า #ศิลปกรรมแห่งชาตินั้นประมาณไหน ? เฉพาะแต่ที่สุดของชาติ ?
หรือของใคร ๆ ก็ได้ในชาตินี้ ?
ถ้าอย่างไรก็
๒) #อะไรคือพิพิธภัณฑ์ ? สักแต่ว่าห้องเก็บของ ใส่ของ แสดงของ ๆ ๆ ???
แม้ทุกวันนี้ ICOM ยังเปลี่ยนปรับนิยามเรื่อยมา ล่าสุดก็ยังไม่ลงตัวได้
แถมมีความคลี่คลายมากมาย แม้กระทั่งนำมารวมร่วมกันเป็น #GLAM
Gallery - Library - Archives - Museum
รวมทั้งที่มีการปรับปรุงพัฒนากันอย่างไม่หยุดนิ่งในทั่วทุกมุมโลก
ท่ามกลางความท้าทายใหม่ ๆ อีกมากมาย
จาก แค่ Collection - Enlightenment - Public - Modern
แล้วก็ Global Museum
ออกมาเป็น Learning Resource Center - Edutainment Center - Community Learning Space etc.
๓) จากงานของ มมส.สำรวจไว้หลายปีก่อน
๔๐๐ แห่งอยู่ในวัดกับสถานศึกษา ? ใครรู้กันบ้างไหม ? ได้เคยไปกันไหม ?
มี ๔๐ แห่งเป็นพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติที่พวกเราไป ๆ กัน
ส่วนใหญ่เป็น #พิพิธภัณฑ์เชิงประวัติศาสตร์และโบราณคดีของชาติ กับของท้องถิ่นบ้าง
นอกนั้นน้อยมาก ไม่ว่าจะด้านใด ๆ ก็ตาม
ธรรมชาติวิทยา มานุษยวิทยา วิทยาศาสตร์ ศิลปกรรม ฯลฯ
เหมือนว่านะนับจำนวนได้ไม่ยาก
สำหรับผมนั้น ลองนึกที่โดดเด่นสัก ๑๐ แห่งแรก
ของชาติก็ยกให้ #พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติพระนคร กับที่อื่น ๆ
ที่กำลังปรับปรุงขนานใหญ่
นอกนั้น ที่เป็นเฉพาะเรื่องเฉพาะถิ่นก็อาทิ
#พิพิธภัณฑ์วิทยาศาสตร์ที่ปทุมธานี นี้อย่างใหญ่ระดับทวีปแล้ว
#MOCA ก็ไม่ธรรมดา #หอศิลป์แผ่นดินที่อยุธยา ก็ด้วย
#จิมทอมป์สัน #มานุษยวิทยาสิรินธร #คติชนวิทยาที่เกาะยอ #เครื่องถ้วย ที่ ม.กรุงเทพ #เงินตราของธนาคารชาติ #จ่าทวีที่พิษณุโลก #กลางเวียงเชียงใหม่ ก็นับว่าเข้าขั้น
๔) พอกลับมาดู #ที่บ้านตัวเองเมืองนคร หรือท่านลองดูที่บ้านท่านกันเองนะครับ
เขาบอกว่ามีเป็นสิบ ๆ พิพิธภัณฑ์ แต่ผมหารือกับน้อง ๆ แล้ว จริง ๆ น่าจะเพียง ๓ แห่งเท่านั้น
นอกนั้นน่าเป็นแต่นิทรรศการ สถานเก็บของ แถมบางแห่งก็เปิด ๆ ปิด ๆ
หรือไม่ก็ปิดร้างมานานพอสมควรแล้ว ฯลฯ
๓ แห่งที่ว่า คือ #ศรีธรรมราชพิพิธภัณฑ์ที่พระธาตุ #พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติที่สวนหลวง และ #พิพิธภัณฑ์หนังตะลุงสุชาติทรัพย์สิน
กล่าวคือมีสิ่งแสดง มีประเด็นและเรื่องราวประกอบ พร้อมการจัดแสดงที่เป็นระบบ
๕) ผมคิดว่า #พิพิธภัณ์ท้องถิ่นนั้นมีหลายนัยยะและบริบทควรคิด
ตั้งแต่ที่ไหน ? ใครทำ ? นำเสนอเรื่องอะไร ? อย่างไร ? เพียงไหน ?
อย่างนครศรีธรรมราช ที่บอกว่าเป็นเมืองประวัติศาสตร์ ชื่นฉ่ำธรรมชาติ อู่อารยธรรม มากวัดมากศิลป์ ฯลฯ
ถามว่าผู้คนในถื่นซึมซับรับรู้ ? ผู้ที่มาเยือนสามารถสัมผัสรับได้ ? ที่ไหน ? ไหม ?
อาจทำได้มากมายหลายนัยยะ ทั้งระดับจังหวัด ระดับพื้นที่
จนถึงระดับชุมชนและครัวเรือน
ไม่น่าจะเพียงเรื่องประวัติศาสตร์โบราณคดี
แต่ได้ทั้งนั้น ในเชิงสังคมวิทยา วิถีชีวิตวัฒนธรรม สิ่งประดิษฐ์ ศิลปหัตถกรรม การละเล่น
รวมทั้งหากจะทำเรื่องที่แปลกแยกและไม่ได้เคยมีที่เมืองนครก็ยังทำได้
อย่างเช่นสิงคโปร์เขาไม่ได้มีอะไรมาก
ยังทำ #ACM เป็น #พิพิธภัณฑ์อารยธรรมอาเซียน ออกมาเลยครับ
ขณะที่ประเทศอื่นในอาเซียน ก็ทำแต่เรื่องของชาติตัวเองอยู่กันเท่านั้น
หัวใจสำคัญคือทำจริงอย่างต่อเนื่อง ฯลฯ
๖) สำหรับตัวเองนั้น ตอนนี้พี่น้อง ในนามของ #บวรนคร
ก็ปวารณากับวัดพระธาตุนคร ที่จะช่วยปรับปรุงห้องแสดงสำคัญในพระวิหารเขียนของ #ศรีธรรมราชพิพิธภัณฑ์ ให้งามสมกับคุณค่าที่บรรพชนสร้างทำไว้
กับกำลังก่อร่างทำอีกแบบของ #พิพิธภัณฑ์ที่ตึกยาวบวรนคร ตรงท่าวังเมืองนคร
กับพอดีที่ในงาน ได้พบ อ. Paretas Hutanggura กับหลายนักเล่นของ
มี อ. นายทวี พลายด้วง บอกว่า กำลังก่อตัวเป็นขบวนงาน #บ้าน_สวน_ศิลป์ กันอยู่
มีรายชื่อเอาด้วยแล้วหลายสิบคนครับ ผมว่านี้ก็น่าจะใช่ด้วย
แล้วมาร่วมด้วยช่วยกันครับผม
ระดับชาติท่านก็เดินกันไป ระดับภูมิภาคท้องถิ่น ก็อยู่ที่ท่านจะว่าจะทำกันไป
ระดับสามัญชนคนอย่างเรา ก็ทำกันตามแบบเรา ๆ กันนี้แหละครับพี่น้อง
๑๑ มีนา ๖๖ ๐๗๕๐ น.
บ้านท่าวัง สะพานควาย กทม.
