20240706_1 ถามถึงจีนนครกับบางเบาะแสที่ท่าวังเมื่อ ๑๑๒ ปีก่อน OnNakornChineseAndSomeTraces112YearsAgo

Details: Written by Super User; Category: เพื่อแผ่นดินเกิด; Published: 06 July 2024; Hits: 196

ถามถึงจีนนครกับบางเบาะแสที่ท่าวังเมื่อ ๑๑๒ ปีก่อน

OnNakornChineseAndSomeTraces112YerasAgo

(bunchar.com เพื่อแผ่นดินเกิด 20240706_1)

เช้านี้ที่ลองเรียบเรียงนี้ให้ #สมาคมพาณิชย์จีนคร

ตามที่นายกกับโกแอ๊ด โกแอ๊ด สุธรรม สุธรรม ชยันต์เกียรติ ขอไว้

เริ่มไว้อย่างนี้ครับ

หากถามว่า #นครศรีธรรมราช ทุกวันนี้มีจีนอยู่จำนวนเท่าไหร่ ? ที่ไหนและอย่างไรบ้าง ? มีการศึกษาค้นคว้าหรือประมวลอะไรไว้บ้างไหม ? เท่าที่เคยสืบเสาะพบว่ายังไม่มากนักและกระจัดกระจายจนสงสัยว่าน่าอีกไม่นานนัก นานาเรื่องราวของ #จีนนคร หรือ #จีนในนคร อาจจะหายสูญหรือไม่ก็กลายไปเป็นอื่นจนหมด

ในวาระ ๑๐๐ ปี #สมาคมพาณิชย์จีนจังหวัดนครศรีธรรมราช ผมได้รับการบอกต่อจากทางสมาคมพาณิชย์จีนนครศรีธรรมราชว่าหากมีอะไรที่เห็นควรต่อการบันทึกเรื่องราวของจีนนครไว้บ้าง อยากให้เรียบเรียงไว้เพื่อคนรุ่นหลัง ทั้ง ๆ ที่ตนเองนั้นยังไม่ได้แก่มาก และที่เป็นจุดอ่อนสำคัญคือตั้งแต่เกิดมารู้สึกสำนึกแต่ว่าเป็นไทยจนแทบไม่เหลือความเป็นจีนเลย เพียงแต่รู้และระลึกอยู่เสมอว่าสายเลือดทั้งข้างพ่อและข้างแม่นั่นจีนแท้ ๆ ทั้งนั้น ...

ตรงนี้มีรายละเอียดอย่างยาว แล้วก็ ...

#บางเบาะแสของจีนนครที่ท่าวัง

ตอนร่วมกันสร้างคูริม #ถนนราชดำเนิน เมื่อปี ๒๔๕๕

ใน #ใบบอกจากเมืองนครศรีธรรมราช เมื่อปี ร.ศ.๑๓๑ หรือ พ.ศ.๒๔๕๕ (๑๑๒ ปีที่แล้ว) ปรากฏรายชื่อระบุว่าเป็นบาญชีผู้ซึ่งตั้งบ้านเรือนอนู่ริมถนนท่าวัง ได้ออกอิฐปูนก่อคูถนน แบ่งเป็น ๒ ฟาก ฟากตะวันออก ๒๖ ราย ฟากตะวันตก ๒๐ ราย ปรากฏชื่อเรียงตามลำดับดังนี้

คูฟากตะวันออก : นายเจริญ, อำแดงแดง ซุ่นหงวน, อำแดงอบ ขุนนครจีน, ขุนทิพ, อำแดงปก, อำแดงปุเนี่ยว, จีนกิมไซ่, อำแดงปักกิ่ม, ขาว หลวงวิเศษ, จีนซับกิ่น, แม่กิมฮู่, นายเฟือง, อำแดงปุ่นเนี่ยว, จีนกิมเต้า, อำแดงเขียน, นายคิด, อำแดงกิมเอ๋ง, จีนเป็งอยู, อำแดงกิมฮู่, อำแดงกิมจับ, ขุนนารถ, นายใหญ่, นายซุ่นหงวน, จีนกวย, นายเจริญ, นายตาด

คูฟากตะวันตก : นายปุ้ย, จีนห่วยใส, จีนต๋องเอ๋ง, อำแดงเวก, จีนเฉี่ยว, อำแดงกิมเจง, พระยาบริรักษ์, อำแดงปุเนี่ยว, อำแดงหนู, นายเฟ, พิน พระศิริธรรม, อำแดงบุญช่วย, นายสายบัว, อำแดงกิมซ้อน, อำแดงจับ, พระยาเสน่หามนตรี, อำแดงฮวด, จีนดีฮวด, นายช่วงหุน, นายซุ่นหงวน

ซึ่งเมื่อจำแนกแยกแยะได้ว่าเป็น ชาย ๒๕ หญิง ๒๑ เป็นไทย ๒๑ จีน ๒๔ ไม่แน่ใจว่าไทยหรือจีนหรือชาติอื่น ๑ ราย คือนายเฟ ซึ่งพอจะแสดงได้ว่าในย่านท่าวังเฉพาะริมถนนราชดำเนินที่น่าจะเป็นย่านตลาดใหญ่ใจกลางเมืองนครขณะนั้น มีจีนและไทยอยู่ด้วยกันอย่างละครึ่ง มีการถือครองที่ดินในนามของชาย-หญิงและไทย-จีนอย่างละครึ่งโดยประมาณเช่นกัน โดยเข้าใจว่าบัญชีนี้คือการสร้างทำคูปูอิฐฉาบปูนก่อสองฟากถนนราชดำเนินที่มีการปรับปรุงสันดอนกลางเมืองนครที่ท่าวังเป็นถนนสัญจรไว้แล้วเมื่อประมาณ พ.ศ.๒๔๔๐ ในคราวรับเสด็จล้นเกล้ารัชกาลที่ ๕ และตามบาญชีมีการระบุระยะความยาวของคูที่แต่ละคนเป็นเจ้าภาพในการก่อซึ่งน่าจะหมายถึงพื้นที่ด้านหน้าเคหสถานร้านค้าของย่านท่าวังขณะนั้น ซึ่งส่วนมากมีระยะประมาณ ๒ - ๕ หรือ ๖ วา โดยมีของ #อำแดงปุเนี่ยว และ #นายซุ่นหงวน มากเป็นที่สังเกตุ คือ ๑๓ และ ๒๔ วา กับยังมีซ้ำ ๆ อีกด้วยซึ่งรวมกันแล้วเฉพาะ #อำแดงปุเนี่ยว กับ #นายซุ่นหงวน ยาวถึง ๑๖ วา กับ ๒๖ วา (และจะมากขึ้นอีกหาก #อำแดงปุ่นเนี่ยว คือคนเดียวกับอำแดงปุเนี่ยว รวมทั้งหากรวมของ #อำแดงแดง ภริยาของนายซุ่นหงวนเข้าไปด้วย) โดยนายซุ่นหงวนนี้คือ #จีนซุ่น หรือที่คนทั่วไปเรียกว่า #เฒ่าแก่ลิ่มซุ่นหงวน คือลูกชายคนโตของ #อำแดงปุเนี่ยว หรือ #แม่ปู่เหนี่ยวกับ #นายเรือลิมเฮียนปู่ นั้นเอง

และหากลงรายละเอียดถึงความสัมพันธ์กันของผู้ถือครองที่ดินที่ย่านท่าวังในครั้งนั้น นอกเหนือจาก #พระศิริธรรม (๔ วา โดยพิน น่าจะภริยาของ-) #พระยาบริรักษ์ (๖ วา) และ #พระยาเสน่หามนตรี (๔ วา) เมื่อปี ๒๔๕๕ ซึ่งล้วนคือเครือข่ายของ #เจ้าเมืองนคร ในขณะนั้นแล้ว พบว่าอยู่ในเครือญาติของ #อำแดงปุเนี่ยว และ #นายซุ่นหงวน ซึ่งเป็นลูกชายคนโตเป็นจำนวนมาก เท่าที่พอประมวลได้จากสายเครือญาติของอำแดงปุเนี่ยวหรือแม่ปู่เนี่ยวภริยาของ #นายเรือลิมเฮี่ยนปู่-#ต้นสกุลลิมปิชาติ มีลูกทั้งสิ้น ๘ คน คือ #อำแดงอิ่ม (แต่งงานกับ #นายเรือตันยิ้มจื้อ มีลูกคือ #นางกิมลิ่ว-#ต้นสกุลสถิรกุล และ #ขุนบวรรัตนารักษ์ หลังนายเรือตันยิ้มจื้อเสียชีวิตได้อยู่กินกับ #ขุนนารถจินารักษ์-#จีนซำเฮง-#ต้นสกุลลียะวณิช #นายอำเภอจีนของเมืองนคร) #อำแดงกิมใช้ #อำแดงตังกวย #นายซุ่นหงวน #นายซุ่นเห้ง(แต่งงานกับ #อำแดงอบ หลังนายซุ่นเห้งเสียชีวิตได้แต่งงานกับ #ขุนนครจีนวิจารณ์ ที่ต่อมาเป็น #หลวงนครจีนวิจารณ์-#ต้นสกุลลีละพันธุ์) #อำแดงกิมจับ #นายซุ่นฮวด(ต่อมาเป็น #ขุนสุมนสุขภาร) และ #อำแดงกิมแจ้ง จะพบได้ว่าอยู่ในสายเครือญาติด้วยกันทั้งสิ้น ถึง ๖๙ วา กล่าวคือ นอกจากลูกทั้ง ๘ แล้ว ยังมีภริยาและญาติที่เดี่ยวดองด้วย อาทิ อำแดงแดง ภริยาของนายซุ่นหงวนนั้น คือภริยาของเฒ่าแก่ใหญ่ที่ทรงวาดที่มาเป็นแม่ใหญ่ของบ้านจีนซุ่นแห่งเมืองนคร นับเป็นสะใภ้ใหญ่ของแม่ปู่เหนี่ยว ขณะที่อำแดงอบซึ่งเป็นอีกสะใภ้ของแม่ปู่เหนี่ยวนั้นเป็นลูกสาวคนโตของ #ขุนทิพย์ไกรลาส - #ต้นสกุลทิพยมงคล ผู้ดูแลส่วยสาอากรให้เจ้านคร หลังนายซุ่นเห้งเสียชีวิตจึงได้กับขุนนคร เช่นเดียวกันกับ #ขุนนารถ ที่หลังนายเรือตันยิ้มจื้อเสียชีวิต ก็ได้กับอำแดงอิ่ม ลูกสาวคนโตของแม่ปู่เนี่ยว ...