เพื่อแผ่นดินเกิด

ขอให้พิจารณาดูเถิดว่าปัญหาต่าง ๆ เกิดขึ้นมาจากสภาพที่ไร้ศีลธรรม สภาพเลวร้ายซึ่งเป็นคำหยาบคายไม่น่าจะเอามาพูดถึง แต่ก็ต้องเอามาพูดถึง คือ สภาพที่เรียกกันว่าอุบาทว์ ในภาษาบาลีเรียกว่าอุปัทวะ ในภาษาไทยเรียกว่าความอุบาทว์ นี้ล้วนแต่มาจากสภาพที่ปราศจากศีลธรรม ถ้ายังคงมีศีลธรรมอยู่แล้ว สภาพอย่างนี้เกิดขึ้นไม่ได้

เราพิจารณาดูข้อเท็จจริงอันนี้กันให้ดี ๆ ก็จะยิ่งเห็นความสำคัญของสิ่งที่เรียกวาศีลธรรมหรือพระศาสนา จะพอใจในพระศาสนาจนมีพระศาสนาตั้งมั่นลงไปในหัวใจของเราที่ประกอบกันขึ้นเป็นประเทศชาติ ก็เป็นประเทศชาติที่มีหัวใจเป็นพระศาสนา มีพระมหากษัตริย์เป็นเครื่องชักโยงชักจูงสัมพันธ์สิ่งเหล่านี้ให้ยังคงมีกันอยู่อย่างแน่นแฟ้น โดยมีรัฐธรรมนูญเป็นหลักสำหรับระบบงานอันนี้ ว่าที่แท้ หลักรัฐธรรมนูญก็คือส่วนหนึ่งของพระศาสนา หรือหลักเกณฑ์อุดมคติที่จะทำให้มีศีลธรรมนั้นเอง แต่เมื่อเราพูดถึงศาสนา ๆ ก็ไม่มีใครให้ความหมายไกลออกไปถึงรัฐธรรมนูญ รัฐธรรมนูญก็กลายเป็นเพียงวัตถุที่วางอยู่เหนือพานแว่นฟ้า ไม่มาอยู่ในหัวใจของบุคคลอย่างแน่นแฟ้น รัฐธรรมนูญจึงถูกแก้แล้วแก้เล่าและจะแก้กันอีกต่อไปสักเท่าไรก็ยังไม่มีใครทราบ

ขอให้ยุติเป็นสถาบันที่มั่นคงอย่างเดียวกับสถาบันชาติ สถาบันศาสนา สถาบันพระมหากษัตริย์ แล้วเราชาวไทยก็จะมีความเป็นไทยที่ยั่งยืนมั่นคง เป็นอนันตกาล เป็นนิรันดร์ได้โดยความหมายของคำว่าไทย ๆ คือความเป็นอิสระ เป็นอิสระภายใน คือเป็นอิสระจากกิเลส ไม่มีกิเลสย่ำยีหัวใจ และมีความเป็นอิสระจากภายนอก มีเอกราชเสรีภาพที่สมบูรณ์ แล้วจะเอาอะไรกันอีก

หวังว่าพวกเราทั้งหลายจะมีความเข้าใจอย่างเพียงพอในการที่จะมีสิ่งซึ่งชักนำศาสนาให้คุ้มครองชาติ ปฏิบัติโดยหลักการอันนี้อย่างถูกต้องแล้ว เป็นผู้มีความผาสุขสวัสดี อยู่ทุกทิพาราตรีกาลเทอญ.

ที่มา ปาฐกถาธรรมทางวิทยุกระจายเสียงแห่งประเทศไทย ของ พุทธทาสภิกขุ เมื่อวันอาทิตย์ที่ ๑๗ มิถุนายน ๒๕๒๗

ภาพ คุณประยูรและภริยา แห่งประยูรออคิดส์นำกล้วยไม้มาจัดถวายบูชาพระเจ้าอยู่หัวเมื่อคืนที่ผ่านมา