การพระศาสนา

เมื่อคราวบวชเรียนอยู่ที่สวนโมกข์ไชยา ช่วง พ.ศ.๒๕๒๗ - ๒๘

ผมเกาะติดและจับใจใน ๒ ชุดพระธรรมคำสอนที่ฟังทุกวัน

คือของท่าน อ.พุทธทาส ที่ลานหินโค้ง กับท่าน อ.โพธิ์ ที่โรงฉัน

ยังเคยคิดว่าน่าจะรวบรวมประมวลออกมาเป็นชุด ๆ

เมื่อวานซืนนี้ ที่ท่าน อ.โพธิ์ เมตตารับอาราธนานิมนต์

มาแสดงธรรม ใน #ฟังธรรมตามกาล

ที่ #ทีมงานสื่อสารงานธรรม

กับภาคีหลายคน ช่วยกันบันทึกถ่ายทอด

มีน้องนาม จดบันทึกจับประเด็น ให้ได้อ่านกันด้วย

นับเป็นอีกยอดปฏิบัติการเป็นทีมที่เกิดขึ้นทีละน้อย ๆ ที่ #สวนโมกข์กรุงเทพ

ที่กำลังจะช่วยกันให้เกิด #สวนโมกข์ทุกที่ และ #พุทธทาสทุกคนครับ

แถม ผจก.โต ก็ฉวยใช้โอกาสวิเศษนั้น

ขออนุญาตนำนานาเสียงวิดีโอแสดงธรรมของท่าน อ.โพธิ์

มาถอดทำสรรพสื่อใส่เจดีย์ WWW.pagoda.or.th ที่กำลังเติมเต็มต่อเนื่อง

ลองอ่านดูแล้วย้อนกลับไปฟังกันอีกหลาย ๆ รอบนะครับ

ถือเป็นอีกโพธิธรรมรับโควิดกัณฑ์สุดยอดเลยครับผม

๑ สค.๖๓ ๐๖๐๐ น.

บ้านท่าวัง สะพานควาย กทม.

[Lecture] ฟังธรรมตามกาล กับ พระภาวนาโพธิคุณ (โพธิ์ จันทสโร)

๓๐.๗.๖๓ ณ หอจดหมายเหตุพุทธทาส อินทปัญโญ มาฝากค่ะ (ย่อ)

....

[มากรุงเทพ]

ท่านอาจารย์โพธิ์มากรุงเทพครั้งนี้เพื่อพบแพทย์ หกเดือนพบแพทย์ครั้งหนึ่ง เกิดโควิดเลยต้องเว้น เว้นแปดเดือนจึงได้ขึ้นมา และมาเยี่ยมหอจดหมายเหตุพุทธทาส อินทปัญโญด้วย

[ที่สุราษฎร์]

ช่วงวิกฤติโควิด ท่านเล่าว่าที่สวนโมกข์ไชยาก็ระมัดระวังตัว พระสงฆ์หยุดบิณฑบาตรนาน ๓-๔ เดือน อาศัยนำกองทุนที่ท่านอาจารย์พุทธทาสเก็บหอมรอมริบไว้มาเป็นค่าอาหาร ทางนู้นมีกัน ๖๐-๗๐ คน ครั้นญาติโยมทราบข่าวก็ช่วยเหลือ ขอขอบคุณมากๆ ช่วงนี้ดีขึ้นแล้ว

การทำมาหากินของชาวบ้านลำบาก ที่เกาะสมุยเงียบเหงา กิจการบางแห่งต้องปลดพนักงาน น่าสงสาร น่าเห็นใจ ร้านตลาดก็เหมือนกัน แต่ตอนนี้ก็เริ่มกลับมา

[ชาวไทย]

อาตมาอายุ ๘๘ ปี ไม่เคยพบโรคร้ายกระจายทั่วโลกแบบนี้มาก่อน เกิดเหตุการณ์แบบนี้ชาวพุทธควรจะทำอย่างไร

ประเทศไทยก็น่าแปลก ติดเชื้อน้อย เสียชีวิตก็น้อย น่าจะมีหลายเหตุหลายประการ สิ่งหนึ่งคือ คนไทยกำลังใจไม่เสีย ใครทำอะไรได้ก็ช่วยกัน ในส่วนคณะสงฆ์ก็สวดรัตนสูตร, โพชฌงค์ ได้ไม่ได้ไม่รู้ แต่ช่วยกันทำ ช่วยกันรักษา ช่วยกันป้องกัน ทุกคนทุกสาขาอาชีพ

[โรค]

โรค คือ สิ่งที่เสียดแทง สิ่งที่ยอกตำ ทำให้เราเป็นทุกข์

อาจารย์พุทธทาสกล่าวว่าโรคมี ๓ ชนิด โรคทางกาย, โรคทางจิตประสาท, โรคทางวิญญาณ

โรคทางวิญญาณ เกิดจากกิเลส เป็นกันทุกคน มีเพียงพระอรหันต์เท่านั้นที่ไม่เป็น

ขอให้สนใจโรคจากกิเลส

โรคจากกิเลสทำให้คนเป็นทุกข์ เวียนว่ายตายเกิดไม่รู้จักจบสิ้น

แผ่นดินทั้งโลกน้อยกว่าเนื้อหนังกระดูกสัตว์โลกที่เกิดตาย น้ำในมหาสมุทรน้อยกว่าน้ำตาของสัตว์โลกที่ร้องไห้เพราะความพลัดพราก

ชาวพุทธควรสนใจวัฏฏสงสารให้มากขึ้น

[วัคซีน]

New normal พูดกันมากว่า ไม่ประมาท

ป้องกันโรคไวรัสแล้ว ป้องกันโรคกิเลสด้วย

พระสัมมาพุทธเจ้าทรงพบวัคซีนที่ป้องกันกิเลสได้

วัคซีน คือ การพิจารณาว่าคนเรามีความแก่เป็นธรรมดา มีความเจ็บเป็นธรรมดา มีความตายเป็นธรรมดา มีความพลัดพรากเป็นธรรมดา มีกรรมเป็นของตัว ให้พิจารณาทุกวัน ถ้าพิจารณาอย่างนี้จะเป็นคนไม่ประมาท ไม่มัวเมาในวัย, ไม่มัวเมาในชีวิต

ถ้าประมาท มัวเมา ไม่พิจารณาฯ ทำทุจริตทางกาย วาจา ใจ ทำตามอำนาจของกิเลส วัฏฏสงสารก็ยาวขึ้น ต้องเวียนว่ายไปในภพน้อย ภพใหญ่

[ภพน้อย ภพใหญ่]

ภพ คือ โลกเป็นที่อยู่ของสัตว์ มี ๓ คือ

[๑] กามภพ มี ๒ คือ กามภพที่เป็นทุคติ ได้แก่ นรก(ทำผิด นรกมันก็เกิด), เปรต(ไม่รู้จักพอ หิวตลอด), ดิรัจฉาน(โง่), อสุรกาย(ขลาด โกรธ ไม่มีคุณธรรม), กามภพที่เป็นสุคติ ได้แก่ มนุษย์และเทวดา (คนที่พอใจตัวเอง)

[๒] รูปภพ คือภพของผู้เข้าถึงรูปฌาน, หมายถึงพรหม พรมที่อยู่ในชั้นฟ้าก็อย่างหนึ่ง แต่ที่น่าสนใจคือพรหมในชีวิตประจำวันก็มี คือผู้ที่อยู่ในพรหมวิหาร มีเมตตา กรุณา มุทิตา อุเบกขา, เมื่อใดเรามีจิตชนิดนั้น ก็เป็นพรหม

ฌาน การเพ่งอารมณ์แน่วแน่เป็นสมาธิ มี ๒ ชนิด คือ

๑.รูปฌาน มี ๔ ชั้น คือ ๑.ปฐมฌาน ๒.ทุติยฌาน ๓.ตติยฌาน ๔.จตุถฌาน

ปฐมฌาน ประกอบด้วยองค์ ๕ คือ ๑.วิตก ๒.วิจาร ๓.ปีติ ๔.สุข ๕.เอกัคคตา (มีครบ)

สมาธิคือภาวะจิตที่ตั้งมั่น จิตอ่อนโยน จิตไม่มีอุปกิเลสรบกวน

ถ้าญาติโยมสนใจ เมื่อเริ่มฝึกอานาปานสติ ขั้นแรกจะเกิดเป็นขณิกสมาธิ(สมาธิชั่วขณะ) ขั้น ๒ เมื่อจิตอยู่กับสมาธิได้สักหน่อยก็จะเกิดอุปจารสมาธิ(สมาธิจวนจะแน่วแน่) ขั้น ๓ อัปปนาสมาธิ(สมาธิแน่วแน่)

อุคคหนิมิตร (นิมิตรติดตา) คือ การทำใจนึกถึงภาพ มโนภาพขึ้นมา จนติดตาติดใจ

จิตอยู่กับนิมิตร เรียกว่าวิตก, เมื่อจิตคลอเคลียกับนิมิตร เรียกว่าวิจาร, จิตเกิดปีติ, เกิดสุข, จิตเป็นหนึ่งเดียว เรียกว่าเอกัคคตา ใครทำสำเร็จ ๕ องค์ก็เรียกว่าบรรลุปฐมฌาน เมื่อจะขยับไป ทุติยฌาน ก็ลดองค์ฌาน ละวิตก วิจารได้ ก็ขั้นทุติยฌาน, ละวิตก วิจาร สุขได้ ก็ขั้นตติยฌาน, ละวิตก วิจาร สุข เอกัคคตาได้ ก็ขั้นจตุถฌาน

[๓] อรูปภพ คือภพของผู้เข้าถึงอรูปฌาน หมายถึง อรูปพรหม (อากาสานัญจายตนะ ใช้อากาศเป็นอารมณ์, วิญญาณัญจายตนะ ใช้วิญญาณเป็นอารมณ์, อากิญจัญญายตนะ ใช้ความไม่มีอะไรๆ เป็นอารมณ์ ฯลฯ)

ภพมีถึง ๓ ภพ สัตว์โลกว่ายเวียนวนไป

พระพุทธเจ้าเห็นภัยในวัฏฏสงสาร ทรงชี้ทางออก คือมรรคมีองค์ ๘ , ย่อได้เป็นไตรสิกขา (ศีล สมาธิ ปัญญา), ย่ออีกได้เป็นสมถะวิปัสสนา

[ทางออกจากวัฏฏสงสาร]

พระพุทธเจ้าเห็นภัยในวัฏฏสงสาร ทรงชี้ทางออก คือมรรคมีองค์ ๘ , ย่อได้เป็นไตรสิกขา (ศีล สมาธิ ปัญญา), ย่ออีกได้เป็นสมถะวิปัสสนา

จิตใจเป็นสิ่งที่สามารถพัฒนาได้ อาจารย์โพธิ์แนะนำให้ฝึกอานาปานสติ

นิพพาน แปลว่า ไม่มีไฟเผาในจิตใจ เป็นสุขอย่างยิ่ง

พระอรหันต์เป็นผู้มีความสุขสูงสุด, อยู่เหนือความตาย

[ฆราวาส โภคทรัพย์ อริยทรัพย์]

หาโภคทรัพย์แล้ว ควรหาอริยทรัพย์ด้วย

โภคทรัพย์ อุ(ขยัน) อา(อดออม) กะ(กัลยาณมิตร) สะ(อยู่ในศีลธรรม)

อริยทรัพย์ มี ๗ คือ ๑.ศรัทธา ๒.ศีล ๓.หิริ ๔.โอตตัปปะ ๕.พาหุสัจจะ ๖.จาคะ ๗.ปัญญา

ศรัทธา : เพิ่มพูนศรัทธาโดยเมื่อเห็นทุกข์เป็นทุกข์ ให้นำพระธรรมคำสอนทำทุกข์ให้หมดไป แล้วศรัทธาจะมั่นคง

ศีล ๕ : ถ้าชาวพุทธมีศีลห้าเป็นประจำปัญหาต่างๆ มันจะมีน้อยมาก

จาคะ : มี ๒ ความหมาย ๑.สละอารมณ์ เช่นอารมณ์ร้อน อารมณ์ร้าย ๒.สละสิ่งของ, กินคนเดียวไม่มีความสุข ช่วยคนอื่นให้อิ่มเราก็อิ่มด้วย

ปัญญา : พิจารณาสังขารทั้งหลายว่าไม่เที่ยง แก่ เจ็บ ตาย เป็นธรรมดา เมื่อจิตเห็นจริงๆว่าไม่เที่ยง จะค่อยๆ เบื่อหน่าย

ฯลฯ

[ต้องการให้หอจดหมายเหตุเป็นสถานที่อย่างไร]

อยากให้เป็นอย่างมหาวิทยาลัยของพระพุทธเจ้า มาศึกษาที่นี่ให้กิเลสน้อยลงๆๆ

อยากให้เป็นเหมือนกับโรงพยาบาล คนไม่สบายใจ ทุกข์ใจก็มาที่นี่ ก็ให้ได้รับความสบายใจกลับไป

เคารพธรรม

กลุ่มสื่อสารงานธรรม

--

นันทรัตน์ ศุภวราพงษ์

Nantarat Supavarapong

Staff Buddhadasa Indapanno Archives

facebook หอจดหมายเหตุพุทธทาส อินทปัญโญ