การพระศาสนา

ภาพนั้นย่อมปรากฏตามที่ผู้นั้นเคยเห็นตามที่เป็นจริง ที่เคยรู้เรื่องมาก่อน หรือมิฉะนั้น ก็ตามที่ตนเชื่อว่าต้องเป็นอย่างนั้น ๆ (สำหรับสิ่งที่ไม่เคยเห็น) โดยไม่ทำความสงสัยให้เกิดแก่ตัวเองแต่อย่างใดเลย

เมื่อเห็นภาพที่ต้องการ คือภาพที่พอใจยึดมั่นถือมั่นอยู่ จนเป็นภาพความเป็นไปแห่งกายของสัตว์ สังขาร กามสุข หรือสวรรค์ อันใดก็ตาม แล้วก็ทำความรู้สึกในการพิจารณาให้เกิดขึ้น ทั้งในส่วนรวมและส่วนย่อย พลิกแพลงไปมาตั้งแต่ความเกิดขึ้น ความค่อยแปรไป จนถึงความดับในที่สุด จนเกิดความเห็นชนิดที่ต้องการ เช่น อุทยัพพยานุปัสสนาญาณ ภังคานุปัสสนาญาณ เป็นต้นเป็นลำดับไปทุกคราวที่เห็นแจ้งชั้นหนึ่ง ๆ จิตย่อมแปรไปตามลำดับ ๆ ตามเหตุผลของการเห็น ส่งต่อกันไปเองจนกว่าจะถึงสัจจานุโลมิกญาณอันเป็วิปัสสนาญาณหรือปัญญาดวงสุดท้าย ซึ่งต่อจากนั้นก็เป็นการบรรลุมรรคผล (ตามแผนที่ลำดับของปฏิบัติธรรมและปฏิเวธธรรม)

ที่มา : การปฏิบัติธรรม โดย พุทธทาส ภิกขุ หน้า ๔๓-๔๕

ภาพ : ดอกผลของต้นจากที่ปากนคร เมื่อวันลงประชามติเมืองนคร ยี่เข่งกอหนึ่ง

๐๘ ส.ค. ๕๙