การพระศาสนา

เพื่อให้เห็นความจริงในส่วนนี้ชัดเจน ควรแบ่งกิจทางพระพุทธศาสนาเป็นสามตอน คือ ปริยัติ ปฏิบัติ ปฏิเวธ ปริยัติ คือการท่องบ่น ปฏิบัติคือการทำจริงตามที่ได้ศึกษามา ปฏิเวธคือการเก็บเกี่ยวผลที่เกิดจากการปฏิบัตินั้น ๆ

ปริยัติเนื่องกับปฏิบัติก็จริง แต่เป็นคนละขั้นละตอน เหมือนตัวแก้วกับหนอนผีเสื้อ ตัวลูกน้ำกับยุง หรือลูกกบที่ยังว่ายอยู่ในน้ำกับตัวกบที่กระโดดไปได้บนบก ก่อนแต่จะได้กลายตัวเปลี่ยนแปลงสภาพ มันได้ตายเสียเกือบทั้ง ๑๐๐ เปอร์เซ็นต์โดยอันตรายต่าง ๆ เช่่นเดียวกับที่พวกเราโดยมากเป็นพุทธมามากะเพียงแค่การศึกษาหรือภาวนาท่องบ่นเหมือนกัน

ส่วนปฏิบัตินั้นเนื่องกับปฏิเวธหรือความสุขที่แท้จริง อย่างไม่ใช่คนละขั้นละตอน มันผสมกันแนบสนิทเหมือนการบริโภคกับการรู้รส การเดินกับการใกล้เข้า การจุดไฟกับการสว่าง การกระทำได้ดำเนินสำเร็จไปเพียงใด ผลของการกระทำก็เกิดขึ้นพร้อมกันและแฝงอยู่ในการกระทำนั้น ๆ เพียงนั้น

ปริยัติเหมือนการทำขนม ปฏิบัติเหมือนการรับประทานขนม ปฏิเวธเหมือนการรู้รสชุ่มใจ หรือปริยัติคือการเลี้ยววัว ปฏิบัติคือการรีดนมดื่ม ปฏิเวธคือความชุ่มชื่นอันเกิดขึ้น นี่เป็นการเปรียบเทียบโดยอีกปริยายหนึ่งจากแนวที่กล่าวมาแล้ว.

ที่มา การปฏิบัติธรรม โดย พุทธทาสภิกขุ หน้า ๖๕

ภาพ งานแม่เมื่อคืนวันที่ ๑๕ กย.๕๙