การพระศาสนา

เมื่อเกิดหนอนบ่อนไส้ขึ้นเช่นนี้นานหนักเข้า ปฏิบัติสัทธรรมที่แท้จริงก็สาบสูญ ยังเหลือแต่ชนิดที่พวกปลอมเทียมตั้งขึ้นบัญญัติขึ้นเป็นลัทธิของตน ๆ ปริยัติก็ถูกปนปลอมด้วยลัทธิภายนอกและถูกน้อมนำไปตามความเชื่อของผู้สังคายนาแก้ไขในครั้งหลัง ๆ

ในที่สุดมนุษย์นับถือหลักศาสนาตามความเชื่อความเห็นของตนและบอกเล่าสืบต่อปรัมปรากันมาจนมรรค ผล นิพพาน มีความหมายเป็นอย่างอื่นไปในบางกาลเทศะ

มนุษย์นับถือมรรค ผล นิพพาน เป็นของสูงสุดพิเศษ สมมติเป็นบ้านเป็นเมืองสำหรับตายแล้วจะได้ไปเกิด นับถือพระอริยบุคคลอย่างพระเจ้าผู้สร้าง สำหรับจะได้ขอร้องสิ่งที่ตนประสงค์ แม้ที่สุดแต่ในการเริ่มกรรมฐานก็มีการเชื้อเชิญ "พระเจ้าปีติ" ให้มาโปรด เช่นเดียวกับการอ้อนวอนพระเป็นเจ้าของชาวลัทธิภายนอก

ทั้งนี้ ก็เพราะเข้าใจคำว่า มรรค ผล นิพพาน ผิดไป เมื่อความมุ่งหมายผิด การกระทำก็งมงายและปราศจากผล ซ้ำยังเกิดความเชื่อผิด ๆ ฝังสมองอย่างแน่นแฟ้นสืบกันมาช้านานด้วย จัดเป็นคราวเสื่อมของพุทธศาสนา มรรคผลและนิพพาน ไม่ปรากฏชัดเจนเช่นครั้งพุทธกาล

ปริยัติที่ศึกษาเอาด้วยดีโดยถูกทางจะช่วยเหลือให้เราเข้าใจแนวของมรรคผลได้ ต่อนั้นเราก็จะได้เดินไปตามแนว.

ที่มา การปฏิบัติธรรม โดย พุทธทาสภิกขุ

ภาพ พระพิมพ์ดินเผาสมัยทวารวดีจากกรุบ้านนาดูน มหาสารคาม ในงาน Museum Expo เมื่อวันที่ ๑๘ กย.๕๙

๒๑ กย.๕๙