เพื่อแผ่นดินเกิด

คณะสงฆ์ของพระพุทธองค์ปกครองโดยระบบเผด็จการโดยธรรม โดยความถูกต้อง โดยความเมตตากรุณา

เดี๋ยวนี้โลกนี้มันกำลังมีกิเลสบ้าเป็นผู้เผด็จการ ไปใคร่ครวญดู ทั้งโลก รวมกันทั้งโลกนี้กำลังมีกิเลสบ้าเป็นผู้เผด็จการ มันเผลออยู่ใต้อำนาจกิเลสเกินไปแล้ว ก็ใช้ความรู็สึกอันนี้เป็นผู้เผด็จการ คือจัดโลกไปตามความรู้สึกอันนี้

อาตมาขอยืนยันอยู่เสมอว่า โลกกำลังมีกิเลสบ้าเป็นผู้เผด็จการ ลัทธิอุดมคติทางการเมือบ้า ๆ บอ ๆ อะไรก็ไม่รู้กำลังจะมาเผด็จการในโลกนี้ แต่โดยที่แท้แล้ว มันก็คืกิเลสเผด็จการ มันออกมาในรูประบบการเมืองอย่างนี้ การเศรษฐกิจอย่างนี้ ยิ่งเผด็จการยิ่งแยกออกเป็นขวาเป็นซ้าย เป็นนายทุนเป็นกรรมกร เป็นอะไรอย่างไม่มีธรรมะเลย นี่มันกิเลสเผด็จการ

แต่ถ้าธรรมะเผด็จการจะไม่มีอย่างนี้ ไม่อาจจะเกิดนายทุนเกิดชนกรรมาชีพ เกิดอะไรที่มันเป็นคู่ปรปักษ์เพื่อจะทำลายล้างซึ่งกันและกัน มันมีอะไรอันหนึ่งมาทำให้เลิกความหมายมาด ความอาฆาต ความมุ่งร้าย ความเห็นแก่ตัว ความเอาเปรียบ อะไรนี้ออกไปเสียได้.

ที่มา ธรรมบรรยายก่อนพิธีเฉลิมพระชนมพรรษา วันที่ ๕ ธันวาคม ๒๕๒๐ ณ ลานหินโค้ง โดยพุทธทาสภิกขุ

ภาพ ปูนปั้นหน้าบันซุ้มประตูวิหารคดวัดพระธาตุพนมวรมหาวิหาร ปางประสูติ ปราบองคุลีมาล และ มหาปรินิพพาน

๑๔ พย.๕๙