เพื่อแผ่นดินเกิด

ผมเองนั้นซื้อเสื้อครามจากวัดป่าอุดมสมพรแล้วใส่เลย ถึงที่นี่เลือกได้ผ้าซักอาบเนื้อหนักมาอีกผืน จะเอาไว้ใช้เป็นผ้าเช็ดตัวเวลาออกภาคสนามต่าง ๆ จากนั้นก็เอาเสื้อปฏิบัติบูชามาให้เขาช่วยมัดและย้อมตามที่เห็น

อันเรื่อง "คราม" ที่สกลนครนี้ มีหลายสิ่งที่เราทั้งหลายใหลหลงพึงรู้ไว้สักนิด

๑) ต้นไม้ให้สีครามนี้ มีหลายชนิดพันธุ์ เฉพาะ "คราม" ที่นี่ เป็นพวกถั่ว เอามาหมักทั้งใบและก้านกับน้ำปูนจนได้ "เนื้อคราม" เอามารักษาใส่ปี๊บไว้

๒) สำหรับการย้อม จะต้องเอา "เนื้อคราม" มาหมักใน "หม้อนิล" ผสมด้วยน้ำหมักใบสมอกับน้ำขี้เถ้าซึ่งจะทำปฏิกิริยาให้ "สีคราม" ใน "เนื้อคราม" ออกมาจับบนเนื้อด้าย/ผ้า เป็นสีเหลือง ๆ เข้มจางตามต้องการด้วยการย้อมแช่นานมาก/น้อย จากนั้นจึงผึ่งกับอากาศให้ "สีคราม" ทำปฏิกิริยาจนเป็นสีฟ้าครามหรือน้ำเงิน เกิดลวดลายตามที่สีเข้าไปจับ

๓) จากนั้นจึงนำมาซักน้ำสะอาดสัก ๒ น้ำ ตากอากาศจนแห้งแล้วใช้ได้เลยตามที่เห็น

ขอบคุณทุกท่านและทั้ง ๒ คนที่ช่วยนะครับ

๑๘ สค.๕๙