รอยลูกปัด
- Details
- Written by Super User
- Category: รอยลูกปัด
- Published: 01 May 2024
- Hits: 245
นี้ตรีรัตนะที่มอบไว้กับ พช.เมืองนคร
TheTriratanaAtTheMuseum
(bunchar.com รอยลูกปัด 20240429_1)
เมื่อกว่า ๑๐ ปีก่อน ตอนที่ท่าน อ ฉัตรชัย
ขอให้จัดประชุม #สัมมนาประวัติศาสตร์
เรื่อง #ปฐมบทพระพุทธศาสนาในคาบสมุทรไทย
แล้วท่าน อ ภูธร เสนอให้จัดนิทรรศการพิเศษ
ที่ พช.นคร โดยมี ผอ Anong Noopan เป็นหลัก
ในการนี้ท่าน ผอ อนงค์ แจ้งกับผมว่า
" ... ถ้าจะมอบอะไรไว้กับ พช.นครบ้าง ก็จะขอบคุณยิ่ง
โดยหากมอบไว้ก็จะจัดแสดงอย่างถาวร ... "
หารือกันแล้ว แม้ขณะนั้นการศึกษาค้นคว้ายังไม่ได้ทำมาก
และที่รวบรวมไว้ก็เพื่อการศึกษาเป็นหลัก
ได้พิจารณาเห็นว่า #ตรีรัตนะ สององค์นี้คู่ควร
หนึ่งเป็นทองคำ อีกหนึ่งเป็นคาร์นีเลียนสวย
จึงได้ส่งมอบในนาม #สุธีรัตนามูลนิธิ
ที่น้าพา ยุพา บวรรัตนารักษ์ เป็นประธาน
โดยมีท่าน อ ฉัตรชัย กับท่านผู้ว่า วิชม ไปร่วมกันมอบ
แล้วทาง พช.นคร ก็ใส่ตู้จัดแสดงไว้
จน ผอ อนงค์ เกษียณ ก็เลิกจัดแสดง
ได้ความว่าท่านเห็นว่าควรเอาไปเก็บไว้ในคลังแต่นั้นมา
เพิ่งเห็นนี้ที่ท่านนำออกมาเผยแพร่เร็ว ๆ นี้ครับ ...
อันที่จริงแล้วที่เก็บรวบรวมไว้ทั้งหมดนี้
ก็เพื่อเป็นหลักฐานของแผ่นดินทั้งนั้น
เคยคิดตลอดมาว่าจะส่งมอบให้หน่วยไหนจึงจะดี
แต่เท่าที่เรียนรู้และหารือตลอดมา ๒๐ ปี
ส่วนมากท่าน ๆ เสนอว่าให้เก็บไว้เองอย่างนี้ก่อน
เพื่อเอื้อต่อการศึกษาค้นคว้าของผู้คน
และท่านว่าผมกับคณะก็ทำกันเองได้ไม่น้อย
หรือไม่ก็ทำเป็นพิพิธภัณฑ์เสียเองเลยหากทำได้
โดยตอนนี้ก็กำลังเตรียมอยู่ครับ
ส่วนอนาคตนั้นไม่ใช่หน้าที่ผมแล้วมังครับ ...
อ้ออีกอย่าง ในคราวจัดนิทรรศการครั้งนั้น
มีคนมาแจ้งผมเรื่องการพบ #ศิวลึงค์ทองที่สิชล
จึงได้แจ้งต่อวงเตรียมการที่นั่น
แต่ได้รับการท้วงทักว่าไม่น่าเชื่อ
แต่ผมก็ฝากให้ลองติดตามกันดู ...
๒๙ เมษา ๖๗ ๐๕๒๘ น
ดอนเมือง
นี้ที่ พช.นคร แสดงครับผม
http://www.bunchar.com/a1fb85ab-d90e-4633-ae78-d44121349cc2" alt="1f4ff.png">
ตรีรัตนะ
ตรีรัตนะ หรือ ไตรรัตนะ คือ สัญลักษณ์มงคลของชาวอินเดียโบราณ ลักษณะเป็นวงกลมด้านล่าง ด้านบนเป็นสามแฉก ตามคติทางศาสนาพุทธ หมายถึง แก้ว ๓ ประการ ได้แก่ พระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์ ตามคติทางศาสนาพราหมณ์-ฮินดู หมายถึง รอยเท้าของโคนนทิซึ่งเป็นพาหนะของพระศิวะ สันนิษฐานว่าเป็นสัญลักษณ์มงคลที่ทำขึ้นเพื่อเป็นตัวแทนคติความเชื่อของชาวอินเดียโบราณ มีขนาดเล็ก สามารถนำติดตัวไปในการเดินทางได้
สัญลักษณ์มงคลเป็นสิ่งแทนคติความเชื่อของคนในชุมชน โดยใช้รูปลักษณ์เพื่อสื่อความหมาย มักแสดงออกในรูปแบบของงานศิลปกรรม สำหรับสัญลักษณ์มงคลรูปตรีรัตนะนี้ ปรากฏในงานประติมากรรม เช่น เสาโทรณะที่สถูปสาญจี ประเทศอินเดีย จี้และเหรียญขนาดเล็กพบที่เมืองโภการ์ดาน นาคารชุนโกณฑะ และตักษิลา ประเทศอินเดีย รวมถึงแหล่งโบราณคดีในยุคแรกเริ่มประวัติศาสตร์ทางภาคใต้ของประเทศไทย เช่น แหล่งโบราณคดีเขาสามแก้ว จ.ชุมพร แหล่งโบราณคดีภูเขาทอง จ.ระนอง
แหล่งโบราณคดีเขาสามแก้ว อ.เมือง จ.ชุมพร เป็นชุมชนเมืองท่าโบราณในภาคใต้ กำหนดอายุประมาณพุทธศตวรรษที่ ๕-๑๐ เป็นแหล่งที่พบร่องรอยการอยู่อาศัยและการรับอิทธิพลอารยธรรมของมนุษย์จากชุมชนภายนอก เนื่องจากพบโบราณวัตถุจากต่างถิ่นจำนวนมาก เช่น ตราประทับและจี้ลูกปัด อักขระอักษรพรามี ภาษาสันสฤต กลองมโหระทึก หุ่นจำลองรูปสัตว์ทำด้วยสำริด ฯลฯ จี้กลุ่มที่พบจากแหล่งโบราณคดีนี้ ถูกพบร่วมกับลูกปัดมงคล อักขระ และตราประทับต่างๆ ซึ่งส่วนใหญ่ทำจากหิน บางส่วนทำจากแก้ว และ ทองคำ มีทั้งรูปสัตว์ เช่น สิงโต นก กบ เต่า รูปบุคคล รวมถึงรูปทรงแปลกใหม่มากมาย การพบหลักฐานเหล่านี้อาจเนื่องมาจากทำเลที่ตั้งของชุมชนโบราณเขาสามแก้วนั้นมีเส้นทางสัญจรทางน้ำ ผ่านชุมชนไปออกสู่ทะเลอ่าวไทย จึงกลายเป็นเส้นทางคมนาคมที่สามารถเดินทางติดต่อกับดินแดนอื่นได้
อ้างอิง
http://www.bunchar.com/0f4560fe-711d-44cf-87f0-823e0108a447" alt="1f4d6.png">
ธราพงศ์ ศรีสุชาติ. “เขาสามแก้ว : ชุมชนโบราณ,” สารานุกรมวัฒนธรรมภาคใต้ พ.ศ.๒๕๒๙ เล่ม๑. กรุงเทพ: สถาบันทักษิณคดีศึกษา, ๒๕๒๙.
ธราพงศ์ ศรีสุชาติ. “ลูกปัดต่างชาติในแหล่งโบราณคดีประเทศไทย,” ศิลปากร, ปีที่ ๓๓, ฉบับที่ ๑.
(มีนาคม-เมษายน ๒๕๓๓) ๕-๑๙.
บุณยฤทธิ์ ฉายสุวรรณ และเรไร นัยวัฒน์. ทุ่งตึกเมืองท่าการค้าโบราณ. สงขลา : จังหวัดพังงาและกรมศิลปากร, ๒๕๕๐.
พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติชุมพร (เพิ่มเติมข้อมูลโดยณัฐกานต์พิภูษณกาญจน์). จี้ตรีรัตนะเครื่องประดับสัญลักษณ์มงคลของชาวอินเดีย. สืบค้นเมื่อวันที่๒๘มีนาคม๒๕๖๗ผ่าน https://www.gotoknow.org/posts/553571.
