การพระศาสนา

โดยท่านสรุปว่า 
สมัยพุทธกาลและหลังจากนั้นหลายร้อยปี
สมัยโมริยะ ศุงคะ สาตวาหนะนั้น
ยังไม่มีการสร้างรูปเหมือนพระพุทธองค์ออกมา

ส่วนการสร้างรูปพระนั้นทยอยทำกันในภายหลัง
รวมทั้งที่ทำพระพิมพ์ทั้งหลาย
ก็ทำกันเพื่อสืบพระศาสนา
สร้างทำแล้วบรรจุฝังไว้ตามสถูปเท่านั้น

สำหรับประเทศไทยเรา
ไม่รู้ว่าคลี่ออกมาถึงทุกวันนี้ได้อย่างไร
ถึงขนาดมีตลาดพระกันเป็นประเทศ
รวมทั้งตรงปลายจมูกผมที่บวรบาซาร์

ในหนังสือรอยลูกปัด ที่ผมสรุปท้ายเล่ว่าคนนิยมลูกปัดนั้นมี ๕ จำพวก

หนึ่ง นิยมชมชอมเป็นการส่วนตัวว่าสวย มีค่า ก็เลยเล่น แลกเปลี่ยน ลงเอยที่การค้าขายให้ราคา

สอง สนใจศึกษาหาเรื่องราวสาระที่แทรกอยู่ในนั้น โดยเฉพาะด้านประวัติศาสตร์ โบราณคดี

สาม ลึกลงไปไปในเชิงศิลปะ การประดิษฐ์ เทคโนโลยี้

สี่ ล้ำไปถึงการพัฒนาสร้างทำนวัตกรรมใหม่ ๆ โดยเฉพาะในเชิงศิลปะสารพัด

ห้า เลยไปจนถึงที่สุด ว่าก็เพียงอย่างนั้น เท่านั้น เช่่นนั้นเอง

ส่วนในวงการพระที่ผมกำลังลองลงไปคลุกนี้
ก็ว่าจะลองเอากรอบความคิดนี้มาใช้ดู

เท่าที่เดินดูในงานเมื่อวานนี้ มีหลายข้อสังเกตุอย่างนี้

๑) พระที่อยู่ในข่ายของเก่า เห็นไม่เท่าไหร่ มีพระพิมพ์ดินดิบมหาปาฏิหาริย์องค์หนึ่ง บอกว่ามาจากกำแพงถม ส่วนพระพิมพ์ผาลไถ พระนางตรา พระปรกโพธิ์ท่าเรือ เห็นมีบ้างประปราย หลายพิมพ์หลายยุคหลายสมัย แต่ไม่เห็นที่เป็นองค์สำคัฐ รวมทั้งพระยอดขุนพลกรุนาสน เห็นรูปดินเผาท้าวกุเวรกับคชลักษมีชิ้นหนึ่ง ถามว่ามาจากไหน ตอบว่าจากวัดนครโกษา ลพบุรีโน่น

๒) พระเนื้อโลหะจากกรุต่าง ๆ เช่น วัดท้าวโคตร หน้ากาม ฯลฯ เหมือนไม่มีเสียเลย

๓) พระธาตุ พระสิหิงค์ ก็มีน้อยมาก ๆ เช่นเดียวกับหัวนะโมด้วย

๔) รูปพ่อท่านคล้าย พ่่อท่านคลิ้ง ดูว่าจะเป็นที่นิยมอยู่ แผงหนึ่งมีรูปท่านจำเนียร คนปากนครมาก บอกว่าเป็นหลานท่านเอง

๕) จตุคามรามเทพมีน้อยมาก ๆ ในขณะที่ไอ่ไข่วัดเจดีย์น่าจะมาแทนที่เรียบร้อยแล้ว

ไล่ดูกันเอาเองนะครับ
ใครทายได้ไหมครับ ไหนบ้างที่ผมเลือกนำมาประกอบการศึกษาว่าด้วยเมืองนครจำนวนหนึ่ง

๙ กค.๖๐