การพระศาสนา

มโนคติภาพนั้น ๆ เป็นเพียงสิ่งที่เราต้องการจะเห็น แล้วใจก็สร้างให้เท่านั้นเอง เป็นการสร้างอย่างประณีต เป็นจำพวกนามธรรม

ทั้งนี้ เพื่อให้ใจคิดหาความจริงของสิ่งที่เคยหลงไหล จนหน่ายและคลายกำหนัดเท่านั้น เมื่อใจหน่ายและคลายกำหนัดในโลกได้แล้ว ภาพนั้น ๆ จะเป็นอะไรก็ไม่เป็นสิ่งสำคัญ เป็นเพียงเครื่องมือช่วยให้ใจหลุดพ้นไปเท่านั้น แต่มีผู้ที่ไม่มีการศึกษาเพียงพอในเรื่องนี้ ยึดถือภาพเหล่านี้ถึงกับเป็นบ้าเป็นหลังไปก็มีอยู่เป็นอันมาก และเป็นทางหากินของอาจารย์วิปัสสนาประเภทหนึ่งในการแสดงฤทธิ์ ผู้แสดงได้ปลูกมโนคติภาพอย่างแจ่มชัดขึ้นในใจก็เพียงเพื่อเป็นจอหรือเป็นสนามที่ให้ผู้อื่นเห็นภาพนั้น ๆ ตามที่ตนบังคับให้เห็นได้อย่างไรเท่านั้น ผู้นั้นหายึดถือภาพนั้นว่าเป็นของจริงแต่อย่างไรไม่ เพราะเป็นมโนคติที่ประณีต ทำนองเดียวกับภาพในความฝัน ในเมื่อผู้ฝันยังไม่ตื่นจากฝันเหมือนกัน เป็นแต่ประณีตกว่ากันมากมายหลายเท่า เท่านั้น ฉันใดก็ฉันนั้น

ที่มา การปฏิบัติธรรม โดย พุทธทาส ภิกขุ หน้า ๔๖

ภาพ ดอกไอริสกับใบต้นแก้วหน้าม้าหรือผักหนามจำพวกหนึ่ง ดอกแก้วมุกดายักษ์ ดอกมะเหมี่ยว กับผีเสื้อหมดกำลัง และ ผึ้งตัวหนึ่งในดอกมะเหมี่ยว ที่บ้าน เมื่อเช้าวันที่ ๘ สค.

๑๑ สค.๕๙