การพระศาสนา

จะน่าละอายสักเพียงไรเล่า ! ถ้าหากปรากฏขึ้นเป็นความจริงหรือพร้อมทั้งเหตุผลว่าพุทธบริษัททั้งที่แก่เฒ่า-ปานกลาง-หนุ่มทั้งหมดนั้นเป็นเพียงคนรับจ้าง ! เรียนปริยัติไว้สอนรับค่าจ้างตอบแทนเท่านั้นเอง ผู้สอนเป็นเพียงคนรับจ้าง ส่วนผู้ฟังบางคนได้เกี่ยวผล คือ ละโลภะ, โทษะ, โมหะ, ได้ แล้วเยือกเย็นอยู่

ขอเราจงรีบไถหว่านเพื่อตนเองด้วยกันทุกคนเถิด อย่ามัวเกี่ยงแย่งก่อนหลังกันหรือสำคัญมั่นหมายว่าให้ผู้อืนไถหว่านกันหมด เหลือแต่ตนผู้เดียวจะคอยรับจ้างอยู่โดยไม่มีใครแข่งขันแย่งชิงเลย.

แม้พระสาวกที่สำคัญทางพระพุทธศาสนา เช่น พระสารีบุตร พระโมคคัลลานะ พระยส เป็นต้น เข้ามาขอบรรพชา มิใช่ท่านหวังจะเป็นอริยบุคคล แต่ท่านหวังความสุขสงบที่แท้จริง คุณค่าอยู่ที่ความสุขอย่างเยี่ยมยอด ไม่ใช่อยู่ที่คำว่า "อริยบุคคล" แต่ในบัดนี้ มนุษย์ยึดถือเอาคุณค่าที่คำว่า อริยบุคคล แทนความสุข เพราะหลงยึดมั่นชื่อ "อริยบุคคล" จึงพบหรือบรรลุความเป็นอริยบุคคลไม่ได้จนกว่าจะมีความเห็นที่บริสุทธิ์ถูกต้องเกิดขึ้นเสียก่อน

ที่แท้ เพราะได้บรรลุความสุขสงบอันสูงสุดแท้จริงต่างหาก ผู้นั้นจึงชื่อว่าอริยบุคคล จะได้ชื่อว่าอริยบุคคลโดยเปล่าจากความสุข หรือก่อนแต่ได้รับความสุขนั้น ๆ ก็หามิได้.

คำว่าอริยบุคคลจะไม่มีค่าแต่อย่างใดเลยถ้าหากมิได้มีคำแปลหรือความหมายว่าได้แก่บุคคลผู้บรรลุสุขอันจริงแท้.

ที่มา การปฏิบัติธรรม โดย พุทธทาสภิกขุ หน้า ๖๖-๖๗
ภาพ ดอกไม้จันทน์สุดท้ายให้แม่ โดยพระอาจารย์สุธรรม สุธัมโม จากวัดป่าหนองไผ่ สกลนคร และ พระอาจารย์จ้อย อุปัฏฐากท่านอาจารย์พุทธทาส ที่ท่านอาจารย์โพธิ์ สวนโมกขพลาราม มอบหมายให้มาแทน เมื่อคืนวันที่ ๑๗ กย.๕๙