การพระศาสนา

จากข้อเสนอแนะล่าสุดของศาสตราจารย์นายแพทย์ประเวศ วะสี
ในหนังสือเล่มล่าสุด “พระพุทธศาสนา ทุนอันยิ่งใหญ่เพื่อพัฒนาประเทศไทย” ศาสตราจารย์นายแพทย์ ประเวศ วะสี เขียนให้หอจดหมายเหตุพุทธทาส อินทปัญโญ พิมพ์เผยแผ่เมื่อต้นปี ๒๕๕๙ นี้ เสนอว่า ทุนทางพระพุทธศาสนาเป็นทรัพยากรอันมหาศาลของสังคมไทย ตั้งแต่หลักธรรมที่มีคุณค่าอนันต์แล้วยังมีวัดอยู่ประมาณ ๓๐,๐๐๐ วัด พระประมาณ ๒๕๐,๐๐๐ รูป สามเณรประมาณ ๑๐๐,๐๐๐ รูป และพลเมืองที่ศรัทธานับถืออีกค่อนประเทศ เฉพาะพระภิกษุสงฆ์ของไทยทุกวันนี้ มี ๔ ประเภท คือ พระสงฆ์เชิงวัฒนธรรมผู้อยู่กับชุมชนชาวบ้าน พระสงฆ์เชี่ยวชาญวิปัสสนากรรมฐานผู้ช่วยแนะนำการเจริญสติและภาวนา พระสงฆ์นักวิชาการและพัฒนาผู้ชี้แนะและช่วยจัดการต่าง ๆ และ พระอาวุโสทรงสมณศักดิ์ผู้เป็นหลัดพึ่งพิงและคอยหนุนเสริม ซึ่งทั้ง ๔ ประเภทนี้หากมีลักษณะการเชื่อมต่อเป็นหมู่เป็นคณะและเครือข่าย การเชื่อมต่อในลักษณะขยายทั้งแนวระนาบและแนวดิ่ง ทั้งร่วมประเภทและระหว่างประเภทให้มาก ๆ ขึ้นอย่างเป็นระบบ รวมทั้งกับฆราวาส โดยมีช่องทางเชื่อมต่อกับพระอาวุโสทรงสมณศักดิ์ที่ดี จะเสริมส่งการขยายทุนทางสังคมนี้อย่างยิ่ง
ที่สำคัญ ในประเทศไทยมีวัดเป็นเสมือนศูนย์กลางของชุมชนมากกว่า ๓๐,๐๐๐ วัด หรือประมาณ ๕ วัดต่อตำบล หรือ วัดละ ๒ หมู่บ้าน ภายใต้ระบบของสังคมสมัยใหม่ที่มีการเสนอว่ามี ๕ ส่วนสำคัญของสังคม เสมือนกับขันธ์ ๕ ของสังคม ประกอบด้วย (๑) การมีส่วนย่อย กลุ่มก้อนองค์กรหรือชุมชนเป็นฐานราก (๒) การมีฐานข้อมูลที่ถูกถ้วนเพียงพอพร้อมระบบสื่อสารสนเทศที่ดีและทั่วถึง (๓) การแบ่งบทบาทอำนาจหน้าที่รับผิดชอบเชื่อมโยงบูรณาการอย่างเป็นระบบเชิงองคาพยพ (๔) การมีระบบปกป้องคุ้มครองธรรมาภิบาลเพื่อประกันความสงบ สุข สันติ เหมาะสมและมีประสิทธิภาพยั่งยืน (๕) การมีองค์ความรู้ภูมิปัญญาสะสมและสมรรถนะในการเสาะแสวงหาและบริหารจัดการองค์ความรู้นั้น 
หากวัดและพระภิกษุสงฆ์นับหมื่นแสนที่กระจายอยู่ทั่วประเทศและผูกพันอยู่กับชุมชนท้องถิ่นฐานราก ได้นำหลักการพระพุทธศาสนาที่เป็นวิทยาศาสตร์ ส่งเสริมการปฏิบัติทั้งมิติทางกายภาพ จิตใจ ปัญญา สังคม และ ธรรมชาติสิ่งแวดล้อม แนบแน่นกับฐานราก เน้นแนวราบ ส่งเสริมการเรียนรู้ ถูกต้อง เป็นองค์รวมไม่สุดโต่งตายตัว และมุ่งสันติสภาวะ หากสามารถสร้างสรรค์และพัฒนาเป็นเครือข่ายการเชื่อมโยงอย่างเป็นระบบและโครงสร้างได้ จะกลายเป็นทุนทางสังคมที่ทรงพลังอย่างยิ่ง

๒๔ พค.๕๙

ดอกโมกอีกต้น ที่ริมเรือนพักชาย
กลีบดอกทั้งห้า บิดเกลียวอุตราวัตร ประหลาดดี