การพระศาสนา

แต่เพราะเหตุที่มนุษย์ยังไม่สามารถรื้อถอนอวิชชาหรือโมหะของตนให้เบาบางพอที่จะเห็นช่องทางนี้ได้เป็นส่วนมาก จึงมีแต่คนสำคัญผิดว่าตนเองชนะความทุกข์ได้เพียงพอแล้ว ทั้งที่แท้จริงตนเองยังไม่ได้ชนะความทุกข์นั้นเลย และเพราะไม่รู้คุณค่าของการชนะความทุกข์อย่างเด็ดขาด บางพวกจึงไม่เคยพยายามชนะ บางพวกคิดว่าจะพยายาม แต่ความเหลวไหลเพลิดเพลินครอบงำเสีย ไม่ได้ลงมือหรือตั้งหน้า บางพวกคิดจะชนะด้วยปริยัติ บางพวกรออุปนิสสัย และยังมีบางพวกซึ่งขอยอมตนอยู่ใต้อำนาจของความทุกข์ทั้งที่รู้ ๆ แม้ใครจะประณามเกียรติยศว่า "เสียแรงได้พบพุทธศาสนา" ก็ยอมรับด้วยหน้าตาอันชื่นบานร่าเริง !

นี่เป็นผล เกิดแต่อำนาจของอวิชชา !

โลกถูกอวิชชาห่อหุ้มไว้ เช่นเดียวกับความมืดแห่งราตรี ! มนุษย์จุดไฟดวงน้อยขึ้นแล้วมองเห็นชั่ววงรัศมีของดวงไฟ ยังมีอีกหลายล้านเท่าซึ่งมนุษย์มองไม่เห็น การเห็นแต่ภายในวงแคบเช่นนี้ ทำให้เกิดทิฏฐิขึ้นนานาประการ เกิดมานะ วิจิกิจฉา กังขาและอืน ๆ ซึ่งทำให้มนุษย์มีดวงตาเต็มไปด้วยไฝฝ้ามืดมัวลุอำนาจใจตน ไม่ยอมเชื่อและทำอย่างอื่น นอกจากตามบัญชาแห่ง "พระเจ้าตัณหา" ซึ่งเป็นความหวานอร่อยของมนุษย์ผู้นั้นเอง

ตัณหานี้ ได้บังคับมนุษย์ให้ตรากตรำใจไม่มีวันอิ่มวันพอ จนกระทั่งวันตาย มันก็ยังได้มอบ "หมายกำหนดการ" ให้ไปกระทำเช่นนั้นเช่นนี้อีกในสวรรค์หรือนรกนับด้วยอเนกชาติ จนกว่ามนุษย์ผู้นั้นจะหลุดพ้นไปจากอธิปไตยของ "พระเจ้าตัณหา" นี้

ส่วนมนุษย์ที่ฉลาดปราศจากไฝฝ้าในดวงตา ย่อมถอนตัวออกจากอำนาจอธิปไตยนี้ได้ในชีวิตนี้นี่เอง เพราะเขาพากันบำเพ็ญตนเป็นหน่วยประชาสัตว์ซึ่งขึ้นสังกัดอยู่ในพระพุทธองค์. เขาจึงได้รับความสงบสุขเยือกเย็นเป็นอิสสระจากตัณหา.

ที่มา การปฏิบัติธรรม โดย พุทธทาสภิกขุ หน้า ๖๓-๖๔

ภาพ งานแม่เมื่อไฟดับของคืนวันที่ ๑๓ กย.