เพื่อแผ่นดินเกิด

ตามที่แม่เขียนไว้ในเรื่องเล่าของแม่เรื่องงานเดือนสิบของเมืองนครแต่ก่อนว่าถือเป็นจังหวะพิเศษสุด ๆ ของทุกคนที่เกิดขึ้นตามย่านตลาด วัด ชุมชนและถนนรนแคม จนกระทั่งคณะข้าราชการกลุ่มหนึ่งชวนพ่อค้าคหบดีริเริ่มจัดเป็นงานออกร้านและสวนสนุกตั้งแต่ปี ๒๔๖๖ ที่ย้ายจากวัดพระธาตุในปี ๒๔๖๕ มาเลือกใช้สนามหน้าเมืองเป็นสถานที่จัดจนได้ทุนก่อสร้างเป็นอาคารสโมสรข้าราชการที่ทุกวันนี้เป็นที่ทำการ ททท. เท่าที่จำได้คณะนี้มีคุณตาเข้าไปร่วมด้วยตั้งแต่ต้น 
ยุคต่อมาประมาณ พ.ศ.๒๕๐๐ ต้น ๆ สมัยที่พวกเรายังเป็นเด็ก งานเดือนสิบที่สนามหน้าเมืองสนุกมาก ๆ โดยเฉพาะชิงช้าสวรรค์ ไก่ย่างจีรพันธุ์ แล้วก็ร้านของบริษัทบวรพาณิชย์ รวมทั้งร้านกาชาดและการประกวดนางสาวนครศรีธรรมราช จนเมื่อเต้ยกลับมาเป็นหมอก็ยังจัดอยู่ที่หน้าเมือง มีการล้อมรั้วเก็บค่าเข้า สีสันของงานแบ่งเป็น ๕ ส่วน โดยเฉพาะการแสดงนิทรรศการผลงานของนักเรียนและส่วนราชการตลอดจนบริษัทห้างร้านซึ่งคึกคักและสำคัญที่สุดจนอาจเรียกได้ว่าเป็นการนำของดีและนานาความเจริญก้าวหน้าต่าง ๆ มาอวด ในลักษณะ Provincial Exposition นอกนั้นก็เป็นการแข่งกีฬา การออกร้านและสวนสนุก การประกวดนางสาวนครศรีธรรมราช กับมหรสพการแสดงละเล่นต่าง ๆ เต้ยกับพวกในนามของนาคร-บวรรัตน์ ก็เคยไปออกร้านอยู่สองสามปีในชื่อ “ของดีเมืองนคร” ได้รับความสนใจมาก ๆ จนกระทั่งเกิดการเปลี่ยนแปลงใหญ่ที่จังหวัดตกลงเหมาประมูลให้ผู้ประกอบการมาจัดแล้วย้ายไปทุ่งท่าลาด การต่าง ๆ ก็ถอยถดลดลงเรื่อย ๆ เหลือการออกร้านและสวนสนุกเป็นสำคัญ จนกระทั่งชาวนครกลุ่มต่าง ๆ ทนไม่ได้ แยกออกมาจัดกันเองหลายที่และงาน ผู้รับเหมาร้องทุกข์ว่ามาแบ่งประโยชน์เขา แต่จังหวัดก็ไม่มีปัญญาห้ามปรามอะไรได้ เพราะตัวเองก็ทำได้ไม่ดี ปีนี้จึงมีงานเดือนสิบพร้อมกัน ๓ งาน คืองานอย่างเป็นทางการที่ทุ่งท่าลาดซึ่งเต้ยไม่ได้เข้าไป ยกเว้นไปหาซื้อต้นไม้ตอนกลางวันหนเดียว ส่วนงานที่หน้าศาลากลางของกลุ่มสื่อมวลชนนั้นผ่านไปหน่อยนึง ที่พาคนไปก็ที่วัดหน้าพระธาตุ ร้านค้าก็งั้น ๆ มีเสื้อผ้าที่เคยพาแม่มาซื้อหาเดือนสิบนั่นแหละครับ แต่ปีนี้ได้ดูพิเศษ ๓ สิ่ง คือ โนรากับหนังตะลุง แล้วก็หนังพระพุทธเจ้า มหาศาสดาโลกที่หน้าพระวิหารหลวงวัดพระธาตุ พอดีเป็นตอนที่สิทธัตถะห้ามพระเจ้าพิมพิสารฆ่าสัตว์บูชายัญครับ

๕ ตค.๕๙