เพื่อแผ่นดินเกิด

ทีนี้ก็มาถึงคำว่าพระราชาซึ่งเรียกว่าเป็นประมุข ราชา มุขํ มนุสฺสานํ ราชาเป็นประมุขของมนุษย์ทั้งหลาย เป็นคำบาลีเก่าแก่ไม่รู้ว่าครั้งไหน นี่เราก็มีคำว่าสมมติราช สมมติองค์แรกเป็นปฐมกษัตริย์ ได้รับการสมมติเป็นองค์แรกแล้วก็สืบต่อกันมาจนกระทั่งวันนี้ นี้ก็ขอให้มองดูความเป็นพิเศษสักหน่อยว่าจะยังเหลืออยู่แต่ประเทศไทยกระมังที่มีพระราชาในความหมายของพระราชาที่เต็มเปี่ยมตามความหมายของคำคำนี้เมื่อพัน ๆ ปีมาแล้ว

ประเทศอื่นแม้จะมีพระราชาก็สักว่ามีเพียงเป็นพิธีเสียมากกว่า ในประเทศไทยนี่ยังมีพระราชาที่มีความหมายถูกต้องเต็มตามความหมายเดิม นี้ควรจะนึกถึงข้อนี้แล้วก็จะพอใจ ก็จะได้ประกอบพิธีที่จะได้ถวายพระราชกุศล ถวายความจงรักภักดีอนุโมทนากันให้เต็มความรู้สึกแห่งจิตใจ.

ที่มา ธรรมบรรยายของพุทธทาสภิกขุ ก่อนพิธีเฉลิมพระชนมพรรษา ณ ลานหินโค้ง สวนโมกข์ ไชยา เมื่อวันที่ ๕ ธันวาคม ๒๕๒๐

ภาพ ครั้งเสด็จพระราชดำเนินประทักษิณรอบองค์พระธาตุพนม และ ภาพถ่ายเมื่อวันที่ ๙ พย.๕๙